ارزیابی وضعیت فعلی بیابان‏ زایی و اصلاح مدل مدالوس در دشت سگزی اصفهان

نویسندگان

لیلا بخشنده مهر

سعید سلطانی

عادل سپهر

چکیده

بر طبق تعریف کنفرانس بین‏المللی مبارزه با بیابان‏زایی، «پدیدة بیابان‏زایی» عبارت است از تخریب اراضی در نواحی خشک، نیمه‏خشک، و نیمه‏مرطوب خشکِ ناشی از عوامل متعددی چون تغییرات اقلیمی و فعالیت‏های انسانی. این پدیده مدت‏هاست که یک مشکل جدّی اقتصادی، اجتماعی، و زیست‏محیطی در بسیاری از کشورها شناخته شده است. روش مدالوس یکی از روش‏های کاربردی در ارزیابی وضعیت فعلی بیابان‏زایی و برآورد ریسک آن است. در این تحقیق، به منظور ارزیابی بیابان‏زایی و تهیة نقشة آن در دشت سگزی (واقع در شرق شهر اصفهان)، مدلی منطقه‏ای، با اصلاح روش مدالوس، ارائه شده است. درگام اول، بر اساس وضعیت محلی، هفت معیار کیفی، مشتمل بر اقلیم، خاک، پوشش گیاهی، آب زیرزمینی، فرسایش آبی، فرسایش بادی، و مدیریت و سیاست، برای ارزیابی بیابان‏زایی، مدنظر قرار گرفت. هر معیار شامل شاخص‏های متعددی است که آن را به لحاظ کیفی تعریف می‏کنند. این شاخص‏ها بر اساس میزان تأثیرشان بر فرایند بیابان‏زایی کمّی شدند. برای هر شاخص امتیازی بین 100 تا 200 در نظر گرفته شد. امتیاز هر معیار با محاسبة میانگین هندسی امتیاز شاخص‏ها و امتیاز وضعیت فعلی بیابان‏زایی با محاسبة میانگین هندسی امتیارات هفت معیار اصلی حاصل گردید. در پایان، وضعیت فعلی بیابان‏زایی در چهار کلاس، مشتمل بر خفیف، متوسط، شدید، و بسیار شدید، طبقه‏بندی شد و نقشة وضعیت این پدیده با سیستم اطلاعات جغرافیایی تهیه گشت. بر اساس این نتایج، 2 درصد از مساحت منطقه در کلاس بیابان‏زایی متوسط، 35 درصد در کلاس بیابان‏زایی شدید، و 63 درصد نیز در کلاس بیابان‏زایی بسیار شدید قرار دارد. معیار «اقلیم» و «مدیریت و سیاستْ» از عوامل مهمی هستند که موجب فرایند بیابان‏زایی در این منطقه شده‏اند.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

ارزیابی وضعیت فعلی بیابان‏‌‌زایی و اصلاح مدل مدالوس در دشت سگزی اصفهان

بر طبق تعریف کنفرانس بین‏المللی مبارزه با بیابان‏زایی، «پدیدة بیابان‏زایی» عبارت است از تخریب اراضی در نواحی خشک، نیمه‏خشک، و نیمه‏مرطوبِ خشکِ ناشی از عوامل متعددی چون تغییرات اقلیمی و فعالیت‏های انسانی. این پدیده مدت‏هاست که یک مشکل جدّی اقتصادی، اجتماعی، و زیست‏محیطی در بسیاری از کشورها شناخته شده است. روش مدالوس یکی از روش‏های کاربردی در ارزیابی وضعیت فعلی بیابان‏زایی و برآورد ریسک آن است. در ا...

متن کامل

ارزیابی کمی وضعیت بیابان زایی با استفاده از مدل مدالوس و سیستم اطلاعات جغرافیایی (مطالعة موردی: دشت شمیل- استان هرمزگان)

امروزه بیابان­زایی به عنوان یک مشکل اساسی در خیلی از نقاط دنیا مطرح می­باشد. یکی از روش­ها برآورد میزان بیابان­زایی، مدل مدالوس می­باشد. در این تحقیق شدت بیابان­زایی دشت شمیل در شمال شرقی شهرستان بندرعباس که یکی از مراکز عمده کشاورزی استان هرمزگان می­باشد، با استفاده از مدل مدالوس مورد ارزیابی قرار گرفته است. بدین منظور ابتدا چهار معیار (اقلیم، خاک، پوشش گیاهی و مدیریت) و معیار منطقه­ای آب زیرز...

متن کامل

ارزیابی کمی وضعیت بیابان زایی با استفاده از مدل مدالوس و سیستم اطلاعات جغرافیایی (مطالعه موردی: دشت شمیل- استان هرمزگان)

امروزه بیابان­زایی به عنوان یک مشکل اساسی در خیلی از نقاط دنیا مطرح می­باشد. یکی از روش­ها برآورد میزان بیابان­زایی، مدل مدالوس می­باشد. در این تحقیق شدت بیابان­زایی دشت شمیل در شمال شرقی شهرستان بندرعباس که یکی از مراکز عمده کشاورزی استان هرمزگان می­باشد، با استفاده از مدل مدالوس مورد ارزیابی قرار گرفته است. بدین منظور ابتدا چهار معیار (اقلیم، خاک، پوشش گیاهی و مدیریت) و معیار منطقه­ای آب زیرز...

متن کامل

استفاده از معیار خاک جهت ارزیابی شدت بیابان زایی (مطالعه موردی: دشت سگزی اصفهان)

یکی از مهم ترین عواملی که بر پدیده بیابان زایی تأثیر می گذارد، شرایط خاک می باشد. هدف از این مطالعه، بررسی خصوصیات خاک به عنوان معیاری جهت ارزیابی بیابان زایی است. بدین منظور، مهم ترین شاخص های خاک منطقه که بر بیابان زایی مؤثر می باشند، انتخاب شدند. نمونه برداری ها در منطقه سگزی واقع در شرق اصفهان و به وسعت 112167 هکتار صورت گرفت و شاخص های: بافت خاک، میزان گچ، بیکربنات، هدایت الکتریکی (ec)، ph...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
مرتع و آبخیزداری

ناشر: دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران

ISSN 5044-2008

دوره 66

شماره 1 2013

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023